Już w latach 70. XX wieku Minister Zdrowia Kanady - Marc Lalonde - wyróżnił 4 obszary wpływające na jakość zdrowia. Na jego cześć zostały one nazwane polami zdrowia Lalonde...
Już w latach 70. XX wieku Minister Zdrowia Kanady - Marc Lalonde - wyróżnił 4 obszary wpływające na jakość zdrowia. Na jego cześć zostały one nazwane polami zdrowia Lalonde.
Pola zdrowia Lalonde to:
- 55% - Styl życia
- 20% - Środowisko, w którym żyjesz
- 15% - Czynniki biologiczno-dziedziczne
- 10% - Organizacja opieki zdrowotnej
Styl życia - 55%
Styl życia to największy obszar i jednocześnie coś na co masz bezpośredni wpływ. To Ty decydujesz o tym, czy zachowasz zdrowie, czy doprowadzisz do choroby.
Decydujesz o zdrowiu przez to co jesz, pijesz, ile się ruszasz, czy stosujesz jakieś używki. Jakie masz ryzykowne zachowania seksualne czyli np. częsta zmiana partnerów. Jak radzisz sobie ze stresem, czy regularnie kontrolujesz swój stan zdrowia poprzez badania profilaktyczne, czy się szczepisz.
Jedzenie
To co jesz ma bezpośredni wpływ na jakość i stan Twojej skóry, narządów wewnętrznych, włosów, paznokci i stan jelit dosłownie na całe ciało. Co za tym idzie masz bezpośredni wpływ na odporność Twojego organizmu.
Na Twoje paznokcie i włosy bardzo dobrze wpływa regularne picie skrzypu oraz pokrzywy. Zioła te zawierają niezbędne pierwiastki do budowy paznokci i włosów tj. krzem. Natomiast kiszonki to świetne źródło prebiotyków (czyli pożywki dla Twoich dobrych bakterii w jelitach). Dodatkowo np. kapusta czy ogórek kiszony, zawiera duże ilości witaminy C, która nie tylko wspomaga odporność ale też pomaga pozbyć się kaca.
Ruch
Wiesz, że Twoje narządy wewnętrzne też potrzebują ruchu, żeby prawidłowo pracować i służyć Ci przez długi czas? Ich ruch w Twoim brzuchu wpływa np. na to jak trawisz posiłek.
Podam Ci przykład. Jeśli zjesz coś tłustego czujesz się ociężały i zmęczony, trudno zmusić Ciebie do ruchu. Jeśli jednak pokonasz swojego niechemisia i wyjdziesz na spacer, Twój układ pokarmowy zupełnie inaczej zaczyna pracować i czujesz ulgę.
Woda - nawodnienie organizmu
Wiesz, że woda wpływa na jakość Twojej krwi, sprężystość skóry, suchość ust, a co najważniejsze na prawidłową pracę Twojego mózgu?
Wiesz, że to ile pijesz wpływa też na to ile jesz? Jeśli pijesz mało wody w ciągu dnia, Twój organizm zaczyna krzyczeć, że jest głodny. Przez to zamiast napić się szklanki wody sięgasz po jakieś ciacho. Przy napadzie głodu napij się najpierw szklankę wody i poczekaj (mówimy tutaj o napadzie głodu poza porą posiłku). Jeśli Ci nie przejdzie napij się jeszcze trochę i poczekaj. Jeśli dalej jesteś głodny, idź zjedz coś pożywnego.
Picie kolorowych, słodzonych napoi i jedzenie wysoko przetworzonego jedzenia może doprowadzić Cię do miażdżycy, udaru, zawału, Alzhaimera i wielu innych chorób. Dlatego nie opieraj swojej diety głównie na kolorowych napojach. Postaraj się pić je sporadycznie. Natomiast na co dzień korzystaj z wody, herbaty, naparów i ewentualnie kawy.
Stres
Jak radzisz sobie ze stresem, który towarzyszy praktycznie na każdym kroku? Czy masz wypracowane odpowiednie nawyki i techniki radzenia sobie ze stresorami? Jak Twój organizm przyjmuje zmiany, w których go stawiasz? Czy jesteś w stanie samodzielnie przejść przez kryzysy?
Na przykład kiedy masz stresujący dzień w pracy bo przecież ciągle deadline-y wręcz krzyczą, a właśnie dostajesz kolejny projekt. W jaki sposób odreagowujesz? Pijesz alkohol na rozluźnienie przed snem, żeby łatwiej zasnąć? Tym samym odbierając sobie szansę na dobrej jakości sen? Czy idziesz przejść się po lesie powdychać świeżego powietrza, wtulić twarz w promienie słońca i doładować swoje zasoby psychoenergetyczne.
Sen
To jak wygląda Twój cykl okołodobowy. Czy się wysypiasz. Czy dajesz sobie szansę na regenerację i posprzątanie Twojego organizmu w nocy, po całym dniu pracy wszystkich układów. Czy zarywasz nocki przed laptopem, komórką i naświetlasz swój mózg niebieskim światłem blokując wytwarzanie niezbędnych hormonów?
Wiesz, że to jak śpisz wpływa na Twoją efektywność w ciągu następnego dnia? Jeśli kładziesz się późno spać wcześniej siedząc przy świetle halogenowym, laptopie lub telefonie, które wytwarzają niebieskie światło. Blokujesz wydzielanie melatoniny, która wypływa na usuwanie zmutowanych komórek z Twojego organizmu.
Postaraj się kłaść spać ok. 22. Nie zapomnij o tym, żeby wyciszyć się przed snem. Zamiast przeglądać telefon czy oglądać kolejny odcinek serialu. Weź książkę, porozmawiaj z bliskimi lub po prostu daj sobie czas na wolne krążenie myśli. W ten sposób szybciej zaśniesz.
Dzięki wyciszeniu przed snem Twój organizm lepiej zabierze się za prace porządkowe organizmu podczas Twojego snu. Rano będziesz pełen sił i będziesz mógł cieszyć się porankiem.
Używki
Stosowanie używek to trochę tak jak podrzucanie dodatkowych drewienek do tlącego się ogniska. Dosłownie na własne życzenie sprawiasz, że chorujesz.
Picie codziennie alkoholu, palenie papierosów, używanie narkotyków wpływają na pracę całego organizmu. To Ty „hodujesz” sobie chorobę przez wiele lat powtarzania złych nawyków.
Jeśli palisz papierosy masz prawie 80% szansy na różnego rodzaju nowotwory tj. nowotwór przełyku, płuc, języka itd. I tak przez alkohol możesz mieć problemy z wątrobą i jelitami.
Narkotyki natomiast mogą sprawić, że nie będziesz mógł mieć zdrowych dzieci o ile tak wyniszczony organizm będzie w stanie zajść w ciążę (w przypadku kobiet). Narkotyki wyniszczają organizm i przez to ma bardzo duże braki potrzebnych komponentów do “zbudowania” dziecka. Jeśli organizm nie jest w dobrym stanie, ciążę traktuje jak pasożyta i chce się jej pozbyć. Jeśli w Twoim organizmie brakuje składników odżywczych to nie podzieli się nimi z kimś innym (dzieckiem w tym wypadku). Twój organizm jest tak zaprojektowany, że w pierwszej kolejności dba o siebie a potem o innych.
Seks
Ryzykowne zachowania seksualne to przede wszystkim częsta zmiana partnerów czy kontakty seksualne z przypadkowymi osobami. Głównym problemem są różnego rodzaju choroby przenoszone drogą płciową rzeżączka, wirus HPV, HIV, grzybica, zapalenie cewki moczowej.
Pamiętaj, odpowiednie zabezpieczenie (prezerwatywy) jest bardzo istotne nie tylko w przypadku nieplanowanej ciąży. Chroni ono przed różnego rodzaju chorobami. Nie zapomnij też o regularnych badaniach, które na bieżąco pokażą Ci stan Twojego zdrowia. Seks jest czymś bardzo przyjemnym i często wychodzi spontanicznie. Nie zapomnij o higienie ciała tj. mycie rąk przed stosunkiem i dokładne mycie miejsc intymnych.
Mając jednego partnera jesteś w stanie nauczyć go tego co lubisz najbardziej i kontrolować jego zdrowie. Dlatego ze zdrowotnego punktu widzenia, warto zostać przy jednym :).
Profilaktyka - zdrowe nawyki profilaktyki
Jeśli teraz zainwestujesz w swoje zdrowie w postaci badań profilaktycznych w przyszłości zaoszczędzisz na kosztach leczenia, swoim cennym czasie, nerwach i jakości swojego życia.
Jeśli odpowiednio zarządzasz swoim zdrowiem i inwestujesz w profilaktykę. To w przyszłości Twój organizm podziękuję Ci dłuższą sprawnością, samodzielnością, dobrą pamięcią i dłuższym życiem. Nie jako schorowany staruszek ale w pełni sprawny, z dużą ilością energii, sympatyczny staruszek.
Morfologia, badanie moczu i kału to koszty jednego wyjścia na imprezę. Chociaż u niektórych to może i nawet mniej. Nic się Tobie nie stanie jeśli jedną imprezę sobie odpuścisz, żeby pozostać dłużej na imprezie zwanej życiem :).
Pomyśl o przyszłości już teraz
To Ty podejmujesz decyzje, które mają w przyszłości swoje konsekwencje w postaci stanu Twojego zdrowia. Zdrowie i czas to Twoje bezzwrotne waluty. Jeśli popłyniesz teraz, w przyszłości doświadczysz tego skutków.
Na przykład. Jeśli teraz jesz dużo śmieciowego jedzenia i mało się ruszasz w przyszłości jest duże prawdopodobieństwo, że będziesz miał otyłość lub nadwagę. Do tego problemy z nadciśnieniem, cukrzycą i miażdżycą, które może doprowadzić do zawału.
Żeby ustrzec się przed otyłością czy nadwagą, staraj się dbać o podstawy. Czyli idź codziennie na spacer, zrób te minimum 10 tys kroków. Weź na spacer członka rodziny. Jeśli masz psa to oboje na tym skorzystacie.
Staraj się tworzyć zbilansowane posiłki tak, żeby zawsze jedzenie było pełnowartościowe. Na przykład robiąc obiad, wybierz z puli wartościowych węglowodanów: wszystkie kasze (chociaż gryczana wygrywa pod względem wartości odżywczych), ryż, ziemniaki, dobrej jakości pełnoziarnisty makaron (jeśli pszenny to 100% durum). Nie zapomnij o warzywach, które są fantastycznym źródłem witamin i minerałów ale też bezcennego błonnika, który umożliwia prawidłową pracę Twoich jelit. Białka tj. mięso z indyka, kaczka, jagnięcina, wołowina, wieprzowina, nasiona strączkowe: czerwona fasola, soczewica, ciecierzyca, tofu. Tłuszcze (jako dodatek do sałatki lub do smażenia): oliwa z oliwek, awokado, masło klarowane, smalec. Jeśli masz ochotę na słodkie sięgaj po słodycze naturalne jakimi są owoce.
Sprawdzaj swój stan zdrowia zanim zacznie Cię coś boleć. Rób chociaż raz w roku morfologię z rozmazem, badanie moczu i kału. Dla Pań cytologia i usg jajników. Dla Panów usg jąder i jamy brzusznej. Nie zapomnij także o samobadaniu. Zawsze możesz poprosić o to partnera/ partnerkę. Połącz przyjemne ze zdrowym :D
Środowisko, w którym żyjesz 20%
Środowisko w jakim żyjesz ma wpływ na Twoje zdrowie w 20%. Na środowisko fizyczne składa się czyste powietrze, woda, żywność, bezpieczne warunki pracy i nauki, czynniki ryzyka zdrowotnego i zawodowego, wpływ zanieczyszczenia powietrza.
Są oczywiście czynniki na które masz znacznie mniejszy wpływ, ponieważ są niezależne od nas. Przykładem jest czyste powietrze. Trudno jest walczyć samemu ze smogiem w dużych miastach. Czy z zanieczyszczeniami wody lub opryskiwaniem zbóż z których robiona jest dla nas mąką, a później chleb. Jednak w większości przypadków masz wpływ na to gdzie pracujesz lub gdzie się uczysz.
Zainwestuj w nawilżacz powietrza lub oczyszczacz. Dzięki temu chociaż w swoim domu będziesz mógł dbać o jego jakość. Możesz też znaleźć sprawdzonego dostawcę żywności, który ma swój kawałek pola i hoduje na nim warzywa na naturalnym nawozie. U takiego dostawcy masz też możliwość sprawdzenia warunków w jakich żyje zwierzę. Natomiast jaja najlepsze są z wolnego chowu.
Twoje warunki zamieszkania
Czy np. nie wdychasz pleśni, która wyszła pod wpływem wilgoci. Czy masz kontakt z bakteriami, czy żyjesz w sterylnej przestrzeni, która upośledza Twój układ odpornościowy.
Zobacz jak świat od tego czasu posunął się naprzód z technologią i rozwojem. Jak dużo zmian zaszło w środowisku, które nas otacza. Jaka jest obecnie jakość żywienia. Zastanów się nad tym co możesz zmienić w swoim otoczeniu
Czynniki biologiczno-dziedziczne (genetyczne) 15%
Możesz ale nie musisz. Czynniki genetyczne nie decydują o tym, że będziesz chory na jakąś chorobę. Nawet jeśli jesteś w grupie ryzyka. To dzięki takiej informacji masz większą świadomość co kontrolować i jak dbać o siebie, żeby zapobiec rozwojowi choroby.
Informacja o tym jest czerwonym światłem, które pokazuje Ci gdzie się zatrzymać i skupić na profilaktyce. Wszystko zależy od tego jaką drogę obierzesz i jakie wybory podejmiesz. Wybory działające na korzyść dla Twojego zdrowia czy nie.
Świadomość chorób występujących w rodzinie pomaga Ci ukierunkować Twoje działania tak, żeby dodatkowo nie zwiększać ryzyka na wystąpienie tej choroby.
Przykładowo jeśli wiesz, że w Twojej rodzinie występuje nowotwór jelita grubego. To wiesz, żeby nie obciążać swojego organizmu przez palenie papierosów lub śmieciowe jedzenie, które nie odżywia Twojego organizmu. Możesz za to zadbać o dietę z dużą ilością warzyw i owoców, które zawierają błonnik niezbędny do prawidłowej pracy jelit.
Organizacja opieki zdrowotnej 10%
Pewnie się zdziwisz ale organizacja opieki zdrowotnej państwowej czy prywatnej, to zaledwie 10%. Tyle właśnie wynosi jej wpływ na Twoje zdrowie. Niestety często to na tą jednostkę zwala się odpowiedzialność za swoje zdrowie. Do tego obszaru należy zapewnienie profilaktyki III fazy, czyli leczenie i rehabilitacja już chorego pacjenta.
Dopiero w chwili kiedy masz problem podejmujesz jakieś czynności związane z leczeniem. Jednak czy nie warto jest zapobiegać zawczasu zamiast czekać na chorobę? Może lepiej pozostać w I i II fazie profilaktyki?
Zapewnienie dostępu świadczeń zdrowotnych i też ich jakość - cóż, nie zrozumie ten kto nie musiał skorzystać z hospitalizacji. Przez brak działań profilaktycznych mamy wielu chorych, którzy wymagają pomocy.
Co za tym idzie, dostanie się do szpitala wiąże się z bardzo długim oczekiwaniem. Nawet rehabilitacja, która powinna odbyć się po zakończeniu leczenia złamania, często jest bardzo przedłużona w czasie.